Şirket, bir grup insanın bir araya gelerek bir amaç için ortak bir işletme kurarak para kazanmayı amaçlayan bir kuruluştur. Esasları ise şirketin kuruluş amacı, ortakların sorumlulukları ve hakları, sermaye yapısı, yönetim şekli gibi konulara dayanır.
Elbette, şirketler birçok farklı amaç için kurulabilirler ve her bir şirketin esasları birbirinden farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak şirketlerin esasları şunları içerir:
- Kuruluş amacı: Şirketin kuruluş amacı, neden kurulduğu ve ne tür bir işletme olacağını belirler. Bu amaç, şirketin faaliyetlerini yönlendirir ve önemli kararların alınmasında da referans noktası olarak kullanılır.
- Ortakların sorumlulukları ve hakları: Şirketin ortakları, yani sahip oldukları hisse senetleri sayesinde şirketin sahibi olurlar. Ortakların sorumlulukları ve hakları, şirketin kuruluş sözleşmesinde belirtilir ve bu sözleşmeye göre hareket edilir. Örneğin ortaklar, şirketin borçlarından sorumludur ve bu borçların ödenmesinde ortakların kişisel varlıkları da sınırsız olarak sorumludur. Aynı zamanda ortaklar, şirketin karının da sahipliğini ve dağıtımının nasıl olacağını belirlerler.
- Sermaye yapısı: Şirketin sermayesi, ortaklar tarafından katılımıyla oluşur. Sermaye, şirketin faaliyetlerini finanse eder ve borçlarını ödeyebilmesini sağlar. Sermaye yapısı, ortakların sermaye katılımlarının miktarı ve bu katılımların nasıl dağıtılacağını belirtir.
- Yönetim şekli: Şirketin yönetim şekli, ortaklar tarafından belirlenir ve bu yönetim şekline göre işletme yönetilir. Yönetim şeklinin seçimi, şirketin amacına, büyüklüğüne ve faaliyetlerine göre değişebilir. Örneğin bazı şirketlerde ortaklar kendileri yönetir, bazılarında ise yönetim kurulu tarafından yönetilir.
Bu esaslar, şirketlerin kuruluş ve faaliyet yönetiminde önemli referans noktalarıdır. Bu esasların dışında, bir şirketin faaliyetlerine göre düzenlenmiş olabilecek birçok yasa ve mevzuat da onun yönetimini etkiler. Örneğin bir şirketin faaliyet alanına göre vergi yükümlülükleri, çalışanların hakları ve sorumlulukları gibi konular da bu yasalar ve mevzuatlar çerçevesinde düzenlenir.