Göbeklitepe, tarihin sıfır noktası olarak isimlendirilmektedir. Peki, Göbeklitepe tarihi nedir? Göbeklitepe nerede? Merak edenler için Göbeklitepe hikayesi ve önemi hakkında bilinmesi gerekenleri inceleyelim.
Milattan önce on binli senelerde inşa edildiği bilinen ve tarihteki en eski ibadet yerlerinden olan yapı, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Göbeklitepe tarihi ve özellikleri nelerdir açıklıyoruz.
Göbeklitepe Tarihi ve Önemi
İlk olarak Göbeklitepe nerede sorusunun cevabını verelim. Bu önemli yapı Şanlıurfa’daki Örencik Köyü yakınlarında konumlanan Tek Tek Dağları’nın eteğinde yer almaktadır. İnşasından ortalama olarak bin sene sonra üstü kapatılmıştır. 1995 senesinden bu yana da arkeolojik kazılarla inceleme altına alınmıştır.
Göbeklitepe’nin Önemi Nedir?
Göbeklitepe tarihi ve önemi sıklıkla sorgulanmaktadır. Bu tarihi eser, Mısır piramitlerinden 7500 sene önce inşa edilmiştir. Yerleşik yaşama geçişlerin ilk izleri için bu alan büyük bulgular barındırmaktadır. Çünkü yerleşik yaşamı sembolize eden ve tarıma işaret eden buğdayın ilk izleri burada bulunmuştur.
Dinlerin tarihçesini de etkileyen yapı, bilinen ilk ibadet merkezi olmaktadır. Neolitik zamanda tasarlanan Göbeklitepe, dünyadaki ilk inanç merkezi olmasının ve buğday kalıntılarının yanında büyük kaya parçalarının bu alana taşınmasından dolayı, yerleşik yaşamın ilk dönemlerinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
1995 senesinde Göbeklitepe tarihi tam olarak keşfedilene dek yapının inşa edildiği dönemde insanların avcılık ve toplayıcılık yaptıkları ve göçebe bir yaşam sürdükleri tahmin ediliyordu. Göbeklitepe’de yerleşik hayatın ipuçlarından biri buğday kalıntıları olsa da diğer nedeninin dini merkezde toplanma ritüeli olduğu tahmin edilmektedir.
Göbeklitepe Hikayesi
Göbeklitepe tarihi söz konusu olduğunda Göbeklitepe hikayesinden de bahsetmemiz gerekir. 1983 senesinde tarlasını süren bir çiftçi vatandaş, toprağın altında oymalı bir taş fark etti. O zamanlar sebebi bilinmeyen bir biçimde hafife alınan ve çok fazla da önemsenmeyen bu bulgunun önemi, 1995 yılında anlaşılmış oldu.
Şanlıurfa Müze Müdürlüğü ve Alman asıllı arkeolog Harald Hauptmann danışmanlığında yeni kazı çalışmalarına başlandı. Bu çalışmalar ilk başlarda sıradan gibi görünse de zamanla tespit edilen çeşitli öğeler, insanlık tarihi hakkında bilinenleri tam anlamıyla değiştirdi.
Bölgeden elde edilen taşlar, heykeller, simgeler, çizimler üç boyutlu oymalar daha fazla dikkat çekmeye başladı. Göbeklitepe alanında yapılan kazı çalışmaları uzun seneler boyunca devam etti. Elbette karşılaşılan her gelişme, arkeoloji dünyasında büyük ilgi gördü. Zamanla bölgeyi görmek isteyenlerin ve gelişmeleri takip etmek isteyen vatandaşların sayısı artış gösterdi. Göbeklitepe’nin, tarihin ilk uygarlığı Sümerler’den bile yedi bin sene önce ortaya çıktığı bulundu.