Ekonomi, daimî olarak değişime uğramaktadır. Buna bağlı şekilde de bireylerin alım gücü düşmekte veya artmaktadır. Belirli bir zaman içinde ülke ekonomisine bağlı olarak, ürün ve hizmet fiyatlarında belirgin bir yükseliş olması, insanların alım gücünü düşürmektedir. Üretim gerçekleşmedikçe ve ithalat arttıkça, ürünlerin değeri de yükselmektedir. Ürünlerin fiyatlarının çoğalmasıyla birlikte, alım gücünün de düşmesi enflasyon olarak isimlendirilmektedir. Enflasyon nedir detaylıca açıklayalım.
Enflasyon Nedir?
Son dönemlerde enflasyon nedir sorusu sıklıkla sorulmaktadır. Enflasyon, temel manası ile alıcıların alım gücünün azalması şeklinde ifade edilmektedir. Örneğin, geçen sene 100 liraya alışveriş yaptığınızı farz edelim. Aynı ürünleri bu sene de satın aldığınızda 150 TL ödediğinizi düşünelim. Bu durum, enflasyonun yüksek olduğunu ve alım gücünün ise kısa zaman içinde büyük oranda düştüğünü göstermektedir.
Ayrıca, enflasyon yalnızca bir ürünün fiyatının artması demek değildir. Tüm ürünlerin, ülke çapında satılan bütün ürünlerin değerinin artış göstermesi demektir. Enflasyonun meydana gelmesi için bütün ürünlerin fiyatının daimî şekilde artması gerekmektedir.
Çeşitleri Bakımından Enflasyon Nedir?
Enflasyon nedir açıkladık. Şimdi de enflasyon çeşitleri nelerdir bunlardan söz edelim:
1. Ilımlı Enflasyon
En düşük enflasyon türünü ifade etmektedir. Yaşayan ekonomilerde ürünlerin fiyatlarındaki yükseliş fazla miktarda olmamaktadır. Ayrıca bu enflasyon çeşidinde ürünlerin fiyat düzeyleri kabul edilebilir oranda artış göstermektedir.
2. Yüksek Enflasyon
Bir diğer enflasyon çeşidi de yüksek enflasyondur. Peki, yüksek enflasyon nedir? İsminden de anlaşılacağı üzere bu enflasyon türü, ürün fiyatlarındaki yükselişin fazla ve kabul edilemez oranda olmasını ifade etmektedir.
3. Hiperenflasyon
Fiyatların artış miktarlarına göre enflasyon çeşitleri arasında en fazla artışı açıklayan enflasyon modelidir. Hiperenflasyon olan ekonomilerde fiyatlar katlanarak artmaktadır. Bununla birlikte insanların alım gücü de kısa zamanda düşmektedir. Ek olarak; hiperenflasyon ülke para birimini de zarara sürüklemektedir.
4. Talep Enflasyonu
Enflasyon türleri arasında yer alan talep enflasyonu da sıklıkla sorgulanmaktadır. Talep enflasyonu nedir? Bu enflasyon, meydana gelmesi en basit enflasyon çeşididir. Talep düzeyinin arz oranını aşması sonucunda oluşan enflasyondur. Bu nedenle, temel manada bir ürüne veya birden fazla ürüne normalden daha fazla sayıda alıcının talep göstermesi ve bunun sonucunda da ürünlerin değerinin yükselmesiyle oluşmaktadır.
5. Maliyet Enflasyonu
Bu enflasyon türünün bir başka adı da arz enflasyonu şeklindedir. Ürünlerin üretim aşamasında tercih edilen malzemelerin değerinin çoğalması ve bunun da ürünlerin nihai fiyatına etki etmesiyle meydana gelen bir enflasyondur.
6. Yapısal Enflasyon
Yapısal enflasyon nedir açıklayalım. İlk olarak şunu söylemeliyiz; arz düzeyinin talep oranına yeterli olmaması halinde oluşan bir enflasyondur. Yapısal enflasyon çeşidi, firmaların kar düzeylerinin yüksek olmasıyla da meydana gelebilmektedir.